türkiye'de 31 mart yerel seçimleri türkiye'deki siyasi partilerin geleceğinde belirleyici olacaktır. siyasi partilerdeki sorunlar 14-28 mayıs genel seçimlerinde açıktaydı. o gün bugündür akp ile mhp'de çalkantı yok görünse de, 31 mart yerel seçimleriyle ikisinde de, akp-mhp birlikteliğinde de sarsılmalar kaçınılmaz olacaktır.
chp'de 14-28 seçimleri sonuçlarıyla değişen genel başkan ve yetkili kurullar da büyük sarsıntılar yaşayacaktır yerel seçimler sonuçlarıyla. doğal ki öteki partiler için de durum benzerdir.
akp'de beklenen adaylardır. çok adaylı parti görünümü güç olarak görünse de, adaylık beklentisi yolunda sessiz yaşanan parti işleyişi, birdenbire, görülmemiş tartışma odağına dönüşebilir. hep o mu seçecek en kolay tepki olur. biz genel seçimlerde çalışmadık mı; karşılığı bu mu olacaktı küskünlükleri önlenemez. 14-28 mayıs sonrası yaşanmayan tartışmalar, 7 ekim'de gerçekleşen genel kongre'de su altına/yer altına itilenler su üstüne, yer yüzüne çıkacaktır. akp'de adayların belirlenmesi seçim yolunda beklenmedik tartışmaların odağı olabilir. akp'de aday belirlenmesi sonrası seçim yolunda "birlik" olalım/görelim baskısıyla ötelense de, sonrası durdurulamaz.
akp'de yerel seçimler tartışmalarının olmaması ya da ötelenmesinin koşulları açıktır: istanbul'da, ankara'da, izmir'de, diyarbakır'da akp'nin belirleyeceği adayların birinin değil, dördünün de kazanması. bu olabilir mi? ilk yanıt ve en geçerli tepki olmazdır. bu yüzden tartışma olacaktır ve yine bu yüzden bu dört büyük kentte de kazanım 7 ekim'le belirlenen akp yönetimini tartışma dışında tutar.
mhp için söylenecek şudur: mhp'nin akp'yle olmak karşılığı açıktan bilinmiyor. akp mhp'ye çok açık ödün vermezse, mhp'ye dönüş diye beklenti kalkar ve bu durum da mhp için tartışmalı olur. akp ne verir, mhp ne alır açıktan veri yoktur ama, akp-mhp birlikteliği akp için de, mhp için de seçim sonuçlarıyla tartışmalı olur.
chp, 2019'da beklemediği istanbul ve ankara belediye başkanlıklarının siyasi getirilerini 14-28 mayıs seçimleriyle tüketti. 5 kasım kurultay'ıyla oluşan genel başkan ve yetkili kurulların işi zor olacaktır. sorun ikilidir: birincisi 2019 kazanımlarının korunması ise, ikincisi de üzerine yeni yerellerde kazanımlardır. her ikisi de olursa: chp başkanı/yönetimi benim, biziz diyebilir. yoksa, sen değilsin, sizler değilsiniz kabarışı kaçınılmazdır.
görünürde 14-28 mayıs'tan beklediğini alamayan iki parti vardır: iyi parti ve en son adıyla dem. iyi parti ençok "değersizleştirilen" partidir. değersizleştirme dışarıdan saldırılardır. değersizleştirmeden etkilenenlerin etkileri iyi parti'yi değersizleştirecek midir? mhp'den kopmaların ötesini yakalayamayan iyi parti akp'den kopmaların beklentisiyle yerel seçimleri bulabilir ama, sonrası bulanıktır. kaldı ki, akp'den kopanlar neden iyi parti'de akp'deki ikincil konumlarını sürdürsünler. onlar birincil olmak için iyi parti'ye neden yığılsınlar?
dem için de yerel seçimler zorludur ve sonuçlar ikilidir: birincisi 2019'da yöreseldeki tüm kazanımların yeniden kazanılması ise, ikincisi de kazanılanın "kayyum"a gitmemesinin korunması olacaktır. öyle görünüyor ki, 31 mart 2024 yerel seçimlerinde de dem'in yörenin dışında kazanımları olmayacaktır. yöreselin dışında etkisi olmayan dem'in geleceği de yöreden de tartışma konusu olacaktır.
kısacası, 31 mart 2024, yerel seçimlerden öteye, sonraki türkiye siyasetini altüst etme gizilgücündedir. siyasette yenilenmeler değil ama, altüst oluşlar kaçınılmazdır.
15 aralık 2023, new york, ny.
