insan yaşamında nice anlar oluşur. bir araya gelirsiniz sevdikleriniz, bildikleriniz, tanıdıklarınız olur ya da sevmedikleriniz, bilmedikleriniz, tanımasanız da olanlarla bir araya gelirsiniz. kimi zamanlar bu bir arada olmalar birlikte olmaları çoğaltır. birlik olmak az olur ama, birlikte olmak daha çok yaşanan gerçekliklerdendir.
siyasi ilişkilerde çeşitli biçimde çoğulluk oluşur. bir araya geldikleriniz olur. örneğin, 15 temmuz 2016 sonrası akp başkanı, mhp başkanı, chp başkanı "yenikapı"da birlikte olmuşlardı. bir araya gelmez dedikleriniz bir aradaydılar. sonrasında birlikte olmadılar; hızla, chp başkanı yenikapı sonrası, bir araya gelişi, o bir araya gelmeden ötesine sürdürmedi. biraz öncesine gidersek: 7 haziran 2015 akşamı devlet bahçeli akp'yle bir araya geldi ve o gün bugündür akp-mhp birlikteliği sarsılmadan süregitti. onca birliktelik birlik gibi göründü ama, akp de, mhp de birliktelikten öteye birlik olmayı zorlamadılar.
yakın zamanlarda "altılı masa" diye siyasi bir deneyim yaşandı. o günlerin chp genel başkanı kemal kılıçdaroğlu önce iyi parti genel başkanı meral akşener'le bir araya gelmişti. 14-28 mayıs 2023 seçimleri yaklaştıkça kılıçdaroğlu ve akşener'in yanında saadet partisi, deva partisi, gelecek partisi ve demokrat parti genel başkanları da bir araya geldiler. bir araya gelen altı parti başkanının seçimler yolunda kurdukları, geliştirdikleri altılı masa birlikteliğinden "birlik" oluşmadı. seçimlerin en canalıcı seçimi olan cumhurbaşkanı adayı belirlenmesiyle akşener olmazlandı. zorla, byeniden biraya geldi ve birlikteymiş göründü; olmadı, istenene ulaşılamadı. 28 mayıs akşamının sabahında birliktelik bitti.
bir araya gelişlerde değil ama, birlikte olmak için, siyasal anlamda, vermek almak düzeyinde önemlidir. siyasi birliktelikler ödünleşmedir; uzlaşım ise birlik olmanın gereğidir, dayanağıdır. siyasi ödün uzlaşım değildir. birlik olmak uzlaşımı gerektirir. altılı masa birlikteliğinde chp veren, birlikte olanlar ise alanlar oldu.
altılı masa sürdürülemedi. chp seçmenleri bu sonuca kızgın ve öfkeliler. önca milletvekilliğini verdik de ne aldık kızgınlığından genel başkanlarını hızla alaşağı ettiler. iyi parti de neden birlikte olduk tartışmasının sarmalında. iyi parti'de, neden birliktelikten ayrıldık sorgulmaı değil de, birlikte olmasaydık kendimiz daha çok alırdık isyancıları baskın çıktı.
31 mart 2024'e giderken ya da yolun başında değil de yolun sonuna çok kalmadan tek birliktelik var: akp-mhp. akp-mhp birlikteliği neden sarsılmıyor? akp ile olmaktan mhp'nin aldıkları, alacakları ne? akp ne veriyor da akp-mhp birlikteliği sürüyor? akp-mhp birlikteliğine chp tepkisi açık, biliniyor ve doğaldır. akp'yle olamayanların da akp-mhp birlikteliğine tepkili olanları nicelikleri az ama, epeyi var. saadet partisi, deva partisi, gelecek partisi, yeniden refah partisi küçük küçükler ama, akp'den ayrılıkları ya da karşıtlıkları akp başkanlığının ve yönetiminin mhp'yle birlikte görünmesi de ayrılığın bir nedenidir.
görünürde ve açıkta chp kendi seçmesi olmasa da, birliktelik oluşturamadan yerel seçimlere yolalıyor. akp-mhp birlikteliği yerel seçimler yolunda sarsılmaz duruyor. hedep kendi adaylarıyla kendi yörelerinde kendi başlarına üçlerindeki ayrımları uzlaştırmış görünerek birlik olarak seçimlere gideceğini açıklamış durumda. iyi parti de kendi başına birliktelik aramadan seçimlere ne akp-mhp, ne chp, ne de hedep diyenlerin oluşturduğu bir araya geliş beklentisinde.
bugünden görünen odur ki: partilerin başkanlarının, yetkili kurullarının seçtikleri adayların belirlenmesinden sonra da bir arada olmak, birlikte davranmak olmayacak. seçimlerin sonucunu seçmenlerin oyları mı belirleyecek? buna inananlar da çok değil.
8 aralık 2023, college station, texas.
